Konu Başlıkları
Eğer Avrupa’da döviz bozdurma yazısında iseniz planlarınızı yapmışsınız ve en ince ayrıntılara iniyorsunuz demektir, dileriz bu yazı işinize yarar ve Avrupa’da Döviz ve Para Bozdurma konusunda size yeteri kadar bilgi sunabiliriz! Eğer Avrupa’da hangi ülkeler hangi para birimini kullanıyor? Sorusunun cevabını merak ediyorsanız sizi Avrupa’daki ülkelerin para birimleri yazısına alalım.
Avrupa’da Döviz ve Para Bozdurma
Avrupa’da Döviz ve Para Bozdurma eğer dikkat edilmezse sizi yüzde 30’lara varan zarara sokabilir. Her ne kadar birçok ülke Euro kullansa da Avrupa’daki ülkelerin neredeyse yarısı hâlâ kendi para birimini kullanmaktadır. Bu yazımızda size döviz bozdururken dikkat edilmesi gerekenler, Avrupa’da nerede döviz bozdurmalı, Avrupa’da nerede döviz bozdurmamalı, hatta döviz bozdururken alış mı satış mı hangisine bakmanız gerektiğini aktaracağız. Elbette ipuçları, yapılan “üç kağıtlar” ve daha fazlası.
Öncelikle,
Döviz bozdururken alış mı satış mı?
Eğer elinizde Euro varsa ve bunu örnek olarak Macar Forint’ine çevirmek/bozdurmak istiyorsanız “satış”a bakacaksınız. Çünkü döviz bürosu size Forint satıyor.
Tam tersi olduğunda da siz elinizdeki Forint ile Euro alıyorsunuz. Yani; döviz bozdururken her zaman satışa bakmanız lazım. İngilizce olarak da karşınıza “sell”, “we sell” gibi çıkabilir. Alış da aynı şekilde “buy” ya da “we buy” olarak geçer.
Avrupa’da nerelerde döviz bozdurmalı?
Direk, çok açık ve net bir şekilde Avrupa’da nerelerde döviz bozdurmalı sorusuna şöyle cevap verelim; merkezi yerler HARİÇ her yerde. Hak vereceğiniz üzere merkezi yerlerde kiralar çok fazladır ve bu yüzden bu döviz bürolarının kirasını çıkarması gerekir. Çoğu kişinin de şehre, ülkeye ayak bastığı ilk noktalar havaalanları, tren garları, feribot iskeleleri ve otobüs istasyonlarıdır. Buralar da Avrupa’da döviz oranlarının en kötü olduğu yerlerdir. 3-5 bir şey fark etmez diye düşünseniz dâhi çok büyük zararlara girebilirsiniz. Avrupa’da nerelerde döviz bozdurulur? Merkezi yerlerden uzak ya da merkezi yerlere çıkan ara sokaklarda. Tabii her zaman yine de kontrol etmeniz gerekir, bazı ufak istisnalar da karşınıza çıkabilir.
Ziyaretçimiz Koray’ın bir uyarısı;
Avrupa’da 50 Euro üzeri banknotları kimse almak istemiyor. Sağolsun İstanbul Mecidiyeköy’deki bir dövizci bana bir sürü 200 Euro vermişti. Sonradan dank etti ama kapandığı için bozduramadım. O paralarla Avrupa’ya gittik. 200 Euro’yu kaçakçılar falan kullanıyormuş. Dövizcilerin çoğu bozmadı bile. Bir yere %3 komisyon vererek bozdurtabildik. Siz siz olun 50 Euro üstü banknot götürmeyin.
Prag’da Döviz Bozdurma
Prag, şu ana kadar gördüğüm en kötü döviz/para bozdurma sistemine sahip olan yer. Prag’ta uygun döviz bürosu arıyorsanız aşağıdaki önerileri okumalısınız.
- Kesinlikle para bozdururken uyanık olmalısınız!
- Gece para bozdurmamaya çalışın, döviz kurları daha da düşüyor!
- Para bozdurmadan önce muhakkak ne kadar verip ne kadar alacağınızı kontrol edin. Sorun, çekinmeyin.
- Size bozdurma sonrasında verecekleri kağıdı imzalamadan önce iyice okuyun, rakamları kontrol edin.
- Paranızı iki kere sayarak alın.
Prag’a Ocak 2015’te gittiğimde bir büro bulmuşum ve bunu notlarıma “iyi kurdan bozuyor” şeklinde düşmüşüm. Adresini aşağıya yazıyorum, bir kontrol edebilirsiniz. Hatta eğer buraya uğrarsanız söyleyin, iyi ya da kötü şeklinde güncelleyelim.
Prag Exchange Adresi: Kaprova 14/13, (vchod z Náměstí Franze Kafky), Praha 1 – Josefov
Yukarıdaki fotoğrafta aslında bir “yanıltma” söz konusu. Hem “alış-satış” İngilizce yazılmamış, hem de ters sırada yazılmış. Ve bunun gibi birçok yer var Tiflis’te. Aşağıda da para bozdurma ipuçlarını anlattık.
Avrupa’da nerelerde döviz bozdurmamalı?
Bir önceki maddede bahsettiğimiz gibi; havalimanı, tren garı gibi yabancı insanların ilk ayak bastığı yerler her zaman -affınıza sığınarak- kazıklamaya çalışır.
Peki, illa bozdurmanız gerekiyor, ne yapmalısınız?
Eğer toplu ulaşım için bozdurmak istiyorsanız şu yazımıza göz atın: Yurtdışında kredi kartı kullanımı. Bu sayede kendinizi para bozdurmadan şehre atabilirsiniz.
Yanınızda muhakkak 5-10 Euro ya da Dolar gibi ufak miktarlarda para da bulundurun. 5 Euro havaalanından sizi her türlü şehir merkezine götürecek kadar döviz karşılığını verir ve çok zarara girmiş olmazsınız.
Bazı marketlerde de para bozdurabilirsiniz
Avrupa’daki ülkelerin hepsi iç içe geçtiğinden ötürü Billa, Spar, Carrefour, Tesco vb. gibi artık birçok ülkede olan marketlerde de Euro bölgesinde olmayan bir ülkede olmanıza rağmen Euro kabul edilir. Eğer döviz bürolarında istediğiniz oranları bulamadıysanız buraları da deneyebilirsiniz. Hatta ilk buraları bile deneyebilirsiniz. Bir örnek vermek gerekirse Macaristan’da yaşayan insanlar ellerindeki dövizleri bu şekilde bozdururlar. Elbette kasiyere muhakkak ne kadar alacağınızı sorun.
Avrupa’da markette para bozdurmanın işleyişi de şu şekilde: marketten birkaç şey alıyorsunuz, kasaya gidip Euro veriyorsunuz. Kasiyer de para üstünü size o ülkenin para birimi olarak veriyor. Yalnız dikkat etmeniz gereken en önemli nokta: kasiyer 500 Euro da verseniz size para üstünün tamamını o ülkenin para biriminde verir.
Avrupa’da döviz bozdururken dikkat edilmesi gerekenler
Açıkçası döviz bozdururken “uyanık” olmalısınız. Birazdan aşağıda sıralayacağımız hep karşılaştığımız durumlardır.
İpucu: Dalgınlığınıza geldi ve bu şekilde bir oyuna düştüyseniz muhakkak verdiğiniz parayı geri almaya çalışın. Eğer kabul etmezse polisi ara diyebilirsiniz. Büyük ihtimalle uğraşmak istemeyecekler ve paranızı geri vereceklerdir. İngilizceniz olmasa dahi bu durumu halledebilirsiniz.
En can alıcı noktayı söyleyip maddeleyelim. Muhakkak ilgili ülkeye gitmeden kur değerlerine bakıp not edin. Mesela 1 Euro kaç Forint ya da 1 Dolar kaç Kron gibi.
Tabelaları kontrol edin
Elinizdeki yaklaşık kur oranıyla döviz bürolarının tabelalarından kontrol edip içeri girdiğinizi var sayıyoruz. Burada da mutlaka içeride yer alan tabelaları da kontrol edin. Bazı yerlerde dışarıdaki ve içerideki tabelalar aynı olmaz. Genelde Satış-Sell üstte yazarken bazı döviz büroları kandırmak için Alış-Buy kısmını yukarı yazar. Bu konudan emin olduktan sonra;
Ne kadar alacağınızı sorun
Muhakkak paranızı uzatmadan önce ne kadar alacağınızı sorun. İngilizce bilmenize de gerek yok. Telefonunuzun hesap makinesini açıp bozduracağınız miktarı yazın, gişedekine gösterip Euro/Dolar diyin ve bulunduğunuz ülkenin para birimini söyleyin. Size kendi hesap makinesinden yazıp gösterecektir. Oran tutuyorsa bozdurun, az ise başka bir yere gidin.
Paranızı alırken mutlaka sayın
Bu çok klişe bir şey olmasına rağmen yine de söylemek istedik. Çünkü başka bir ülkede olma ve hayatınızda ilk kez gördüğünüz bir para türünü elinizde tutmak en basit yetilerinizi de sekteye uğratabilir. Muhakkak sayıp eğer doğruysa öyle çıkın bürodan.
Sitemizdeki tüm yazılarda olduğu gibi bu yazımızı da yeni şeylerle karşılaşıp-duydukça güncelleyeceğiz. Eğer başınıza gelen durumlar varsa lütfen bize de bildirin.
Koray’ın dediği gibi yanınızda 200 Euro banknot götürüyorsanız bunu harcamanız zor. Paris gibi büyükşehirlerde 200 Euro bozduracak yer bulabiliyorsunuz çok sorun olmuyor ama daha küçük kasabalara gidecekseniz buralarda büyük marketler bile 200 Euro kabul etmiyor. Mecburen kredi kartına bağımlı hale geliyorsunuz. Prag gibi hem Euro hem yerli para birimini kullanan şehirlerde farkettiğim başka bi tuhaf durum bazı exchange ofislerin büroları ikiye ayrılmış durumdadır. Böronun bir yarısı yerel halka iyi kurdan para değişimi yapmakta, diğer yarısı ise turiste daha düşük kurdan değişim yapmaktadır. Prag saat kulesi yakınında herkesin bildiği ve övdüğü şu an adını hatırlamadığım bir döviz bürosunda böyle tuhaf bi durum başıma geldi. Burası yerel halk için exhange bürosu, turistler için exchange yan büroda denmişti.
Evet,
Büyük para ile gezmek sıkıntılı bir durum. Bunun yanında Prag’da dolandırılmamak için bu yazıyı yazdım.
Önerileriniz ve katkılarınız için teşekkürler
“Döviz bozdururken alış mı satış mı?” açıklaması yanlış ve yetersiz yapılmış. Her zaman satışa bakılır diye bir kaide olamaz. Her zaman ilk bakılacak olan “parite”dir. Parite kısaca, bir ülke para biriminin başka bir para birimine karşı değeridir.
Takası yapılabilen tüm para birimlerinin pariteleri bir kere belirlenir ve tüm dünyadaki finans sistemi belirlenen bu pariteyi kullanır. Örneğin tüm dünya euro/dolar der, haberlerde kimse dolar/euro diye bir kur olmaz.
Paritede ilk yazılan birime baz (ana) para birim denir, ikinci yazılana ise karşıt (kotasyon) para birimi denir. Bir ülkenin para birimi bir paritede baz birim olurken, başka bir paritede karşıt birim olabilir. Örneğin; Türk Lirası, Dolar ile yapılan işlemlerde karşıt birim (USDTRY), Japon Yeni ile yapılan işlemlerde baz birimdir (TRYJPY).
Yine başka bir bilgi olarak; parite ile yapılan işlemlerde ( exchange) kar veya zarar her zaman karşıt döviz cinsi ile ifade edilir. Örneğin; eurusd ile yapılan bir yatırım işlemi sonunda elde edilen kar/zarar her zaman dolar birimi üzerinden hesaplanır.
Peki, döviz bozdururken alış mı, satış mı ?
Cevap basit:
Adım 1: Takas yapacağın pariteyi bul. Örneğin USD TRY
Adım 2: Takas yapacağın paritedeki baz birimi bul. Bizim örneğimizdeki ilk yani baz birim Dolar.
Adım 3: İşlem yönünü bul yani dolar mı alacaksın, dolar mı satacaksın ?
Dolar alacaksan alışa, dolar satacaksan satışa bakılır.
Spot piyasalarda satış her zaman alıştan pahalı/yüksektir, dolayısıyla her zaman alırken pahalıya alır, satarken ucuza satılır. Aradaki farka da spread denir.
Merhaba Bora,
Detaylı açıklama için çok teşekkürler. Ama bu yazıdaki tek amaç yazının sonunda söylediğin gibi “Dolar alacaksan alışa, dolar satacaksan satışa bakılır.” bilgisini vermektir.
Merak eden olursa da yazın sayesinde daha detaylı bilgi edinebilecektir
Avrupa’da 50 Euro üzeri banknotları kimse almak istemiyor. Sağolsun İstanbul Mecidiyeköy’deki bir dövizci bana bir sürü 200 Euro vermişti. Sonradan dank etti ama kapandığı için bozduramadım. O paralarla Avrupa’ya gittik. 200 Euro’yu kaçakçılar falan kullanıyormuş. Dövizcilerin çoğu bozmadı bile. Bir yere %3 komisyon vererek bozdurtabildik. Siz siz olun 50 Euro üstü banknot götürmeyin.
Teşekkürler Koray,
İzninle bunu da ekliyorum yazıya
Pragda nerde para bozdurabilirim?
Merhaba Ümit,
Belli bir nokta vermemiz oldukça güç. Sadece diyebileceğimiz,
-Prag’ta gece para bozdurmayın (açık olan yerler çok ama çok kötü kurlarla bozuyor)
-Astronomik saat çevresinde bozdurmayın
Diğer yerlerde de bozdururken muhakkak belirttiğimiz hususlara dikkat edin. Zamanında çok dolandırıcılık olduğu için artık Prag’ta para bozdururken imza attırıyorlar.